Síť spolupráce lokálních lidových tvůrců a organizací/ institucí, které se věnují foklóru v mnoha jeho podobách
Prvním krokem partnerských institucí bude vytvoření široké sítě spolupráce pro zachování, zpřístupnění a propagaci lidové kultury Těšínského Slezska jakožto turistického produktu.
Cílem aktivity je inventarizace v současnosti působících organizací či místních umělců a řemeslníků, kteří disponují znalostmi a schopnostmi v oblasti hmotného a nehmotného dědictví lidové kultury Těšínského Slezska. Na základě mapování bude vytvořena databáze tradic, hmotných a nehmotných hodnot lidové kultury regionu. Zvláště důležitým aspektem je nehmotné dědictví, jehož hlavním nositelem je mezigenerační předávání tradic a hodnot,které z důvodu chybějící systémové podpory ze strany místních kulturních institucí může hrozit zapomněním nebo vymazáním z regionálních map. Vytvoření společného turistického produktu povzbudí zájem o toto téma mezi novými cílovými skupinami, což ochrání toto dědictví před zapomněním. Všechny subjekty a osoby splňující kritéria definující lidovou kulturu Těšínského Slezska budou přizvány ke společné tvorbě turistického produktu založeného na lidové kultuře. Fungování turistického produktu se bude soustředit ve dvou pobočkách Centra Folklóru Těšínského Slezska provozovaných v DN a DDM. Dle své specializace bude moci každý z přizvaných subjektů či osob využít společné infrastruktury Centra s podmínkou zpřístupnění svých prací v rámci Turistického kalendáře lidové kultury Těšínského Slezska. Díky tomu bude vyřešen problém rozprostření turistických atrakcí lidové kultury a vybudování komplementárního celoročního turistického produktu, který se může stát silnou značkou Cieszyna/Českého Těšína rozpoznatelnou v obou zemích. Sdružení všech subjektů pracujících na zachování a zpřístupnění dědictví pod jednou střechou zajistí komplexnost a přidanou hodnotu zejména pro turisty.
Odpovědnými institucemi za realizaci této aktivity bude DDM a DM. Tito partneři, jakožto instituce podporující kulturu, se specializují v oblasti v oblasti výzkumu, zachování tradičních zvyků atd.
Sieć współpracy lokalnych twórców ludowych i organizacji/instytucji zajmujących się różnymi formami folkloru
Pierwszym krokiem partnerskich instytucji będzie stworzenie szerokiej sieci współpracy na rzecz zachowania, udostępnienia i promocji kultury ludowej Śląska Cieszyńskiego jako produktu turystycznego.
Celem działania jest inwentaryzacja obecnie działających instytucji, lokalnych twórców, rzemieślników posiadających wiedzę i umiejętności w zakresie materialnego i niematerialnego dziedzictwa kultury ludowej Śląska Cieszyńskiego. Na podstawie mapowania zostanie stworzona baza danych tradycji, materialnych i niematerialnych wartości kultury ludowej regionu. Szczególnie istotnym aspektem jest dziedzictwo niematerialne, którego najważniejszym nośnikiem jest międzygeneracyjne przekazywanie tradycji i wartości. Stworzenie wspólnego produktu turystycznego pobudzi zainteresownaie tym tematem wśród nowych grup docelowych co uchroni to dziedizctwo przed zapomnieniem. Wszystkie podmioty i osoby ujęte spełniające kryteria definiujące kulturę ludową Śląska Cieszyńskiego zostaną zaproszene do współtworzenia produktu turystycznego. Funkcjonowanie produktu turystycznego będzie się skupiało w dwóch oddziałach Centrum Folkloru Śląska Cieszyńskiego działających w DN i DDM. Według swojej specjalizacji, każdy z zaproszonych podmiotów czy osób będzie mógł korzystać ze wspólnej infrastruktury Centrum pod warunkiem udostępniania swoich prac w ramach Turystycznego Kalendarza Kultury Ludowej Śląska Cieszyńskiego. Dzięki temu zostanie rozwiązany problem dużego rozproszenia atrakcji turystycznych kultury ludowej oraz zbudowanie komplementarnego, całorocznego produktu turystycznego, który może stać się silną marką Cieszyna/Czeskiego Cieszyna rozpoznawalną w obu krajach. Skumulowanie wszystkich podmiotów działających na rzecz zachowania i udostępniania pod jednym dachem zagwarantuje kompleksowość oraz wartość dodaną, szczególnie dla turystów. Instytucjami odpowiedzialnymi będzie DDM i DN specjalizują się z zakresie badania i zachowania tradycyjnych zwyczajów i wartości kultury ludowej.
Centrum Folklóru Těšínského Slezska
V rámci aktivit vytvoří Dom Narodowy a Dům dětí a mládeže společné Centrum Folklóru Těšínského Slezska se sídlem v DN v Cieszyně a s pobočkou v DDM v Českém Těšíně. Centrum bude fungovat jako platforma spolupráce s dalšími členy vytvořené přeshraniční sítě a jednotlivci, za účelem podpory a zachování foklóru Těšínského Slezska. Centrum bude také místem prezentace turistického produktu a to na obou stranách, na polské i na české. V rámci aktivity budou přizpůsobeny prostory pro činnost centra. Každý objekt má jiný charakter a možnosti v oblasti vzdělávání a prezentace lidové kultury. Díky realizaci obou investic bude vytvořen přeshraniční turistický produkt s možností celoročního užívání. DN se ve svých prostorách soustředí na aktivity spojené s využitím pracovních prostor a dílen (především v zimním období), oproti tomu DDM se zaměří na aktivity spojené s prezentací a využitím přírodního dědictví při venkovních akcích, tedy v letním období především. Infrastruktura má přeshraniční charakter a bude využívána pro aktivity cílových skupin z obou zemí.
Na polské straně budou vykonány práce související s nezbytnou modernizací prostor (výměna elektroinstalace, vodovodní a kanalizační opravy, montáž ventilace a klimatizace přizpůsobující jej pro potřeby obsluhy intenzivnějšího cestovního ruchu) a přizpůsobením prostor celé budovy DN pro aktivity osob se zdravotním postižením včetně instalace výtahu a toalet. V areálu DDM v Českém Těšíně bude adaptován prostor zahrady a pódia s cílem vytvoření místa k prezentaci lidové kultury založené na přírodním dědictví, čili vyplývající z kalendáře svátků a tradic spojených s těšínským folklórem (většina připadá na jarní a letní období). Oba objekty budou vybaveny potřebnými elementy spojené s přípravou aktivit prezentující lidovou kulturu návštěvníkům.
Centrum Folkloru Śląska Cieszyńskiego
W ramach działania Dom Narodowy i Dom Dzieci i Młodzieży powoła wspólne Centrum Folkloru Śląska Cieszyńskiego z siedzibą główną w Domu Narodowym i oddziałem w DDM w Czeskim Cieszynie. Centrum będzie stanowiło platformę współpracy z członkami transgranicznej sieci i ma pomóc zrzeszyć pojedyncze podmioty działające na rzecz krzewienia i zachowania folkloru Śląska Cieszyńskiego. Będzie ono także głównym miejscem prezentacji produktu turystycznego (obie lokalizacje ? po stronie polskiej i czeskie). W ramach działań projektu zrealizowane zostaną prace polegające na dostosowaniu komplementarnej infrastruktury do potrzeb działalności Centrum. Każdy z obiektów posiada inny profil w zakresie edukacji i prezentacji form kultury ludowej. Dzięki realizacji obu inwestycji powstanie całoroczny, transgraniczny produkt turystyczny ? DN skupia się na specjalistyczne działania związane z wykorzystaniem pracowni (przede wszystkim sezon zimowy), DDM na działania związane z prezentacją i wykorzystaniem dziedzictwa przyrodniczego w folklorze (głównie sezon letni). Infrastruktura ma charakter transgraniczny i będzie wykorzystywana do działań wspólnych dla grup docelowych z obu stron granicy.Po stronie polskiej zostanie dokonany niezbędna modernizacja obejmująca wymianę instalacji (elektro, wodno-kan., montaż wentylacji i klimatyzacji dostosowujących ją do potrzeb obsługi wzmożonego ruchu turystycznego) wraz z dostosowaniem całego obiektu Domu Narodowego do potrzeb osób niepełnosprawnych ? zamontowanie dźwigu windowego oraz dostosowanie sanitariatów. W DDM w Czeskim Cieszynie dojdzie do adaptacji ogrodu i podium w celu stworzenia miejsca prezentacji kultury ludowej opartej na dziedzictwie przyrodniczym czy wynikających z kalendarza świąt i tradycji związanych z cieszyńskim folklorem (większość z nich przypada na okres wiosenno-letni). Oba obiekty zostaną wyposażone w niezbędne elementy związane z przygotowaniem działań prezentujących kulturę ludową odwiedzającym.
Folklorní turistické trasy a městská hra
Obě města v rámci svých městských prostorů vytyčí tři virtuální přeshraniční tematické trasy s turisticko-naučným charakterem. Například se bude jednat o Trasu lidové architektury Těšínského Slezska, Významných osobností Těšínska apod. Každá trasa bude přeshraniční a bude propagovat společné foklórní a kulturní dědictví. Virtuální trasy budou mít formu městské hry (úkoly), které mají vzbudit v turistech zájem o aktivní poznávání lidové kultury. Městská hra bude dostupná ve formě mobilní aplikace. Aplikace bude zahrnovat modul komplementární turistické nabídky Cieszyna a Českého Těšína, což má nalákat turisty zůstat v regionu delší dobu. Aplikace bude rovněž propojena s www stránkami obou měst (včetně např. Visitcieszyn.pl).
Trasy budou označeny pomocí QR kódů napojených na aplikaci, ve které se bude nacházet průvodce v pěti jazycích (polštině, češtině, angličtině, němčině a francouzštině). Turisté se budou moci aktivně účastnit městské hry, která bude spočívat ve skenování QR kódu s tematickými otázkami. Po jejich zodpovězení získá návštěvník další nápovědu spojenou s dalším bodem trasy. Po absolvování celé trasy bude moci turista získat drobný upomínkový předmět v informačních centrech. Díky vytvořené městské hře budou turisté více motivováni k návštěvě celého turistického produktu.
Szlaki folklorystyczne i gra miejska
Oba miasta w ramach swych przestrzeni miejskich wytyczą trzy wirtualne, transgraniczne szlaki tematyczne o charakterze turystyczno-dydaktycznym. Będą to szlaki np. Architektury ludowej Śląska Cieszyńskiego, Zasłużonych dla kultury Cieszyniaków itp. Każdy ze szlaków będzie przekraczał granicę i będzie promował wspólne dziedzictwo cieszyńskiej kultury folklorystycznej. Wirtualne szlaki będą miały formę gry miejskiej (questów), którę mają zachęcić turystów do aktywnego poznawania kultury ludowej. Gra miejska będzie dostępna w formie aplikacji mobilnej. Aplikacja będzie zawierała moduł komplementarnej oferty turystycznej Cieszyna i Czeskiego Cieszyna co ma zachęcić turystów do pozostania w regionie na dłużej. Aplikacja zostanie także połączona z stronami www obu miast (w tym np. visitCieszyn.pl).
Společný turistický produkt - dva moduly: hmotné a nehmotné dědictví Těšínského Slezska
V rámci společného turistického produktu vzniknou dva moduly vytvořené na základě fungování Centra Folklóru Těšínského Slezska.
Modul I: nehmotné dědictví
V rámci sítě spolupráce v obou pobočkách Centra bude vytvořen Turistický folklorní kalendář zahrnující všechny společné aktivity (partnerských institucí a subjektů sdružených v rámci sítě) v oblasti propagace a zpřístupňování nehmotného dědictví lidové kultury Těšínského Slezska. V rámci aktivit projektu budou realizovány dva typy aktivit pro turisty: prezentace kultury (vystoupení lidových skupin, tanečních skupin, zpívání písní a lidových popěvků, soutěže těšínského nářečí atp.) a také ty, které umožní turistům aktivní účast při seznamování se s lidovou kulturou ve formě workshopů, kde bude turista moci společně s lektorem vyzkoušet vypálit keramické nádobí, naučit se těšínské vzory, malovat těšínské vzory inspirované přírodou nebo se naučit správou výslovnost slovních obratů v těšínském nářečí. Nehmotná kultura Těšínského Slezska a její obřadnost je úzce spojena s ročními obdobími, což dokonale reflektuje rozsah prezentovaných událostí.
Modul II: hmotné dědictví
V DN a DDM bude vytvořena v prostorech Centra všeobecně dostupná stálá expozice prezentující např. Těšínské lidové kroje, staré fotografie zobrazující život obyvatel v různých ročních obdobích, prezentace vzorů. Expozice bude umístěna již u vstupu do domu a bude procházet přes chodby a schodiště tak, aby byla dostupná a otevřená co nejširšímu okruhu navštěvujících turistů. Popisy expozice budou v PL, CZ, ENG jazycích.
Podrobný turistický folklórní kalendář je přílohou této projektové žádosti. Veškeré realizované aktivity jsou realizovány společně s maximálním využitím nezbytné infrastruktury zrealizované v rámci projektu.
Wspólny produkt turystyczny - dwa moduły: dziedzictwo materialne i niematerialne Śląska Cieszyńskiego
W ramach wspólnego produktu turystycznego powstaną dwa moduły stworzone w oparciu o funkcjonowanie Centrum Folkloru Śląska Cieszyńskiego.
Moduł I: dziedzictwo niematerialne
W ramach sieci współpracy w obu oddziałach Centrum zostanie stworzony Turystyczny Kalendarz Folklorystyczny obejmujący wszystkie wspólne działania (partnerskich instytucji oraz podmiotów zrzeszonych w ramach sieci) w zakresie promocji i udostępniania niematerialnego dziedzictwa kultury ludowej Śląska Cieszyńskiego. W ramach działań projektu będą realizowane dwa typu aktywności dla turystów: prezentacja kultury (występ zespołów ludowych, tańce, śpiewanie pieśni i piosenek ludowych, konkursy gwary cieszyńskiej itp.) oraz te pozwalające turystom na braniu aktywnego udziału w poznawaniu kultury ludowej w formie warsztatowej, gdzie turysta będzie mógł wspólnie z lektorem spróbować wypalić naczynia ceramiczne, nauczyć się haftu wzorów cieszyńskich, malować wzory cieszyńskie inspirowane przyrodą czy nauczyć się poprawnej wymowy zwrotów w gwarze cieszyńskiej. Kultura niematerialna Śląska Cieszyńskiego oraz jej obrzędowość jest ściśle związana z cyklami rocznymi, co doskonale odzwierciedla zakres prezentowanych wydarzeń.
Moduł II: dziedzictwo materialne
W DN i DDM zostanie stworzona w przestrzeniach Centrum ogólnie dostępna stała ekspozycja pokazująca np. cieszyńskie stroje ludowe, stare fotografie pokazujące życie mieszkańców w odniesieniu do cyklu rocznego, prezentowane będą hafty i wzory. Ekspozycja zostanie umieszczona już o wejścia do domu i będzie ciągnęła się przez korytarze i klatkę schodową tak, aby była dostępna i otwarta dla jak najszerszego grona odwiedzjących turystów. Opisy ekspozycji będą w języku PL, CZ, ENG.
Szczegółowy Turystyczny Kalendarz Folklorystyczny jest załącznikiem niniejszego wniosku projektowego. Wszystkie podejmowana działania są realizowane wspólnie z maksymalnym wykorzystaniem niezbędnej infrastruktury zrealizowanej w ramach projektu.
Společné propagační a informační aktivity
V rámci popragačně-informačních aktivit bude zrealizován:
- společný turistický folklórní kalendář prezentující turistům kompletní turistický produkt v podobě turistické nabídky Centra Folklóru Těšínského Slezska (DN, DDM, grafika Cieszyn),
- publikace Základy Těšíňáka v polském a českém jazyce představující endogenní prvky lidové kultury a zábavnou a přístupnou formou prezentující těšínské nářečí - zvláště zajímavé pro rodiny s dětmi a osoby, které neznají podrobnější informace o kultuře a životě na Těšínském Slezsku (Cieszyn)
- propagační předměty s typickou symbolikou těšínského folklóru ? distribuované mezi návštěvníky trasy s aplikací (Cieszyn),
- tisková konference s cílem zahájení propagace nového turistického produktu v regionálních sdělovacích prostředcích (Cieszyn, Český Těšín),
- mapy a miniprůvodce (Cieszyn),
- mobilní aplikace s průvodcem, která bude navigačním nástrojem po trasách v prostorech měst; podrobně popsaná v klíčové aktivitě č. 5 atp.
Všechny propagačně-informační aktivity budou realizované společně. Vždy je jedna ze stran garantem výběru zhotovitele a realizace materiálů/propagačních aktivit, které budou následně rozděleny mezi všechny partnery.
Wspólne działania promocyjno-informacyjne
W ramach działań promocyjno-informacyjnych zostanie zrealizowany:
- wspólny turystyczny kalendarz folklorystyczny prezentujący turystom scalony produkt turystyczny w postaci oferty turystycznej Centrum Folkloru Śląska Cieszyńskiego (DN, DDM, grafika Cieszyn),
- publikacja Elementarz Cieszyniaka w języku polskim i czeskim pokazujący endogeniczne elementy kultury ludowej oraz w sposób zabawny i dostępny prezentujący gwarę cieszyńską ? szczególnie interesujący dla rodzin z dziećmi oraz osób nieznających szczegółowych informacji o kulturze i życiu na Śląsku Cieszyńskim (Cieszyn)
- gadżety promocyjne z symboliką typową dla folkloru cieszyńskiego ? dystrybuowane wśród odwiedzających szlak z aplikacją (Cieszyn),
- konferencja prasowa mająca na celu rozpropagowanie w regionalnych mediach informacji o nowym produkcie turystycznym (Cieszyn, Czeski Cieszyn),
- mapy i mini-przewodnik (Cieszyn),
- aplikacja mobilna z przewodnikiem będąca nawigatorem po szlakach w przestrzeniach miast opisana szczegółowo w działaniu kluczowym nr 5 itp.
Wszystkie działania promocyjno-informacyjne będą realizowane wspólnie. Zawsze jedna ze stron jest gwarantem wyboru wykonawcy i realizacji materiałów/działań promocyjnych, które są następnie rozdzielane pomiędzy wszystkich partnerów.